ภูมิปัญญาชาวบ้าน: วีธีการทำเหล้าไห(เหล้าอุ)

ประวัติเหล้าอุ

อุ หรือเหล้าไหเป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งที่ชนเผ่าผู้ไทยยังอนุรักษ์และสืบทอดมาสู่ลูกหลานเดิมนั้น ชนเผ่าผู้ไทยใช้เหล้าอุในการเลี้ยงสังสรรค์ต้อนรับเพื่อนฝูงที่มาเยี่ยมเยียน "เหล้าอุ "เป็นเครื่องดื่มที่ออกฤทธิ์มึนเมาซึ่งได้ทำมาจากข้าวเหนียว แกลบ รำข้าวและแป้งยีสต์ ปัจจุบัน อุ เป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบลที่มีชื่อเสียงและเป็นที่นิยมของคนทั่วไป เมื่อมีการต้อนรับแขกผู้มาเยียนด้วยการฟ้อนรำผู้ไทย ก็จะมีการเชิญแขกร่วมดูดอุกับสาวผู้ไทยเรณูนคร เรียกว่า การชนช้าง ซึ่งเป็นประเพณีที่ขาดไม่ได้และสร้างความประทับใจให้กับผู้มาเยือนอย่างไม่มีวันลืม

ปัจจุบัน เหล้าอุ ได้มีการจดทะเบียนเป็นหนึ่งผลิตภัณฑ์ หนึ่งตำบลที่เสียภาษีอากรถูกต้องตามกฎหมาย

การทำเหล้าไห(เหล้าอุ)

ส่วนประกอบ

1.ข้าวสาร 20 ก.ก. 2. กระเทียม 0.5 ก.ก. 3.ข่า 0.5 ก.ก.

4.รากมะพร้าว 0.5 ก.ก. 5.หมากแห้ง 0.1 ก.ก 6.พริกไทย 0.1 ก.ก.

7.หัวเชื้อเก่า 0.5 ก.ก 8.หัวหวายแห้ง 0.5 ก.ก. 9.เตยหอม 0.5 ก.ก

10.อ้อยสามส่วน 0.5 ก.ก. 11.รากยาน 0.1 ก.ก. 12.ยาเส้น 0.1 ก.ก.

13.เหล้าขาว 40ดีกรี 3 ขีด 14.น้ำตาลทราย 1 ก.ก.

วิธีทำหัวเชื้อ

รากไม้ทุกอย่างตากให้แห้ง นำข้าวสารไปแช่น้ำนาน 6 ชั่วโมงแล้วเทออกให้แห้ง นำไปบดให้ละเอียด คลุกให้เข้ากัน ใช้เหล้า 40 ดีกรี ราดให้ทั่วพ้อมหัวเชื้อเก่า น้ำตาลทรายหมักไว้ 3 คืน แล้วนำมาตากให้แห้ง บดเป็นผงบรรจุถุงละ 1 ขีด แล้วเอาไปทำเหล้าได้เลย

อุปกรณ์ในการทำเหล้าอุ

1.เตาถ่าน                            2.หม้อนึ่งพร้อมหวด
3.ไม้กระด้าม 4.กะเบียน
5.ชามใหญ่ 6.ไหมังกรใหญ่หรือไหขนาดเล็ก
7.หีบบรรจุเหล้า 8.หลอดดูด
9.ขี้เถ้า                               10.แกลบ
11.ข้าวสาร(ข้าวกล้อง)      12.หัวเชื้อเหล้า

วิธีทำ

เหล้า 1 ไห จะใช้วัสดุ ดังนี้
1) ข้าวกล้อง 1 ก.ก.

2)แกลบ 3 ขีด

3)หัวเชื้อ 1 ขีดครึ่ง
การทำขึ้นอยู่กับอุปกรณ์ ส่วนมากแล้วจะทำครั้งหนึ่งประมาณ 30 ไห นำข้าวไปแช่น้ำ 1 คืนแล้วนำแกลบมาคลุกเคล้าให้เข้ากัน เสร็จแล้วนำไปนึ่งให้สุก นำอกมาผึ่งลมให้ข้าวเย็น จากนั้นนำหัวเชื้อมาคลุกเคล้าให้เข้ากันแล้วนำไปหมักไว้ที่ไห 3 คืน แล้วนำออกมาบรรจุใส่ไหใช้ใบตองกล้วยปิดปากไหก่อนแล้วเอาขี้เถ้าผสมน้ำพอเป็นก้อนปิดทับอีกครั้งหนึ่ง หมักไว้อีก 15 วัน ก็สามารถนำมาดื่มได้แล้ว

รอทำความสะอาดเพื่อติดฉลากและห่อผ้า